Sau khi kế hoạch phóng vào ngày 9-11 bị hoãn do thời tiết bất lợi, cặp tàu vũ trụ ESCAPADE trị giá 80 triệu USD của NASA được dự kiến sẽ khởi hành vào chiều 12-11 (giờ Mỹ, tức rạng sáng 13-11 theo giờ Việt Nam).
Chúng được kỳ vọng sẽ trả lời câu đố quan trọng: Điều gì đã khiến Sao Hỏa không thể trở thành một hành tinh có sự sống như Trái Đất.
Cặp tàu vũ trụ ESCAPADE của NASA sẽ tìm hiểu vì sao Sao Hỏa mất đi các yếu tố thuận lợi cho sự sống, dù được sinh ra giống Trái Đất - Ảnh đồ họa: NASA
Sao Hỏa vốn cũng thuộc vùng sự sống Goldilocks của hệ Mặt Trời như Trái Đất và Sao Kim.
Bằng chứng địa chất mà các tàu NASA khác thu thập được trên hành tinh này cho thấy nó đã từng là một thế giới có thể sống được, với các thung lũng sông cổ đại và đại dương y hệt Trái Đất.
Để giữ được nước, nó cũng phải có một bầu khí quyển dày hơn bây giờ rất nhiều.
Nhưng khoảng 4 tỉ năm trước, từ quyển của hành tinh - vốn là lá chắn vô hình bảo vệ thế giới trên đó khỏi bức xạ khắc nghiệt từ Mặt Trời - bắt đầu suy yếu.
Từ đó, gió Mặt Trời khắc nghiệt dường như đã cuốn đi phần lớn bầu khí quyển, để lại một lớp mỏng manh, mật độ chưa đến 1% mật độ khí quyển Trái Đất. Nước vì thế cũng bị thất thoát vào vũ trụ. Sao Hỏa trở thành một hoang mạc chết chóc và khô cằn.
Các sứ mệnh trước đây chỉ ra rằng Sao Hỏa không có từ trường toàn cầu như Trái Đất mà chỉ có các "bong bóng" từ tính rời rạc nằm sâu trong lớp vỏ.
Tuy nhiên việc xác minh điều này gặp khó khăn bởi trước giờ, tại mỗi thời điểm, chỉ có 1 tàu vũ trụ NASA hoạt động trên quỹ đạo Sao Hỏa.
Với cặp tàu vũ trụ ESCAPADE, cơ quan này có thể theo dõi các vùng nghi ngờ tốt hơn, thực hiện các phép đo mà trước đây họ không thể làm, để cuối cùng giải mã được thứ gì đã khởi nguồn cho chuỗi sự kiện từ quyển yếu đi - mất khí quyển - mất nước.
Dự kiến hai tàu vũ trụ ESCAPADE sẽ đến Sao Hỏa vào tháng 9-2027, hoạt động trên độ cao 160 km so với bề mặt hành tinh như 2 robot biết bay.
Sau 7 tháng tinh chỉnh quỹ đạo và 6 tháng cùng quan sát hành tinh đỏ, chúng sẽ rẽ hướng và thực hiện các sứ mệnh riêng trong 5 tháng nữa, nhằm xây dựng bản đồ 3D về cách năng lượng và vật chất lưu thông giữa Sao Hỏa và gió Mặt Trời, vốn là quá trình kiểm soát sự mất mát khí quyển.
Nhìn chung, ESCAPADE sẽ tìm lời giải cho 3 câu hỏi chính: Hình dạng bong bóng từ trường của Sao Hỏa, cách năng lượng từ Mặt Trời tương tác với nó và cách điều này ảnh hưởng đến dòng các hạt vào và ra khỏi bầu khí quyển.
